Ο Χρύσανθος Μυλωνάς ήταν αντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α. ενώ ακόμα φοιτούσε στην Ε΄ τάξη του Γυμνασίου Σολέας. Υπηρετούσε τον αγώνα μαζί με τον ξάδελφο του Ευαγόρα Παπαχριστοφόρου. Και οι δύο φονεύθηκαν από τον προδότη Κώστα Ασσιώτη, δίπλα από το κρησφύγετό τους, στην περιοχή της Γαλάτας Άλιγνος, στις 7/10/1957.
Ο Ευαγόρας Παπαχριστοφόρου γενήθηκε στον Κάτω Αμίαντο και ήταν ξάδελφος του Χρύσανθου Μυλωνά. Ήταν ο αρχηγός της αντάρτικης ομάδας, που το κρησφύγετό της ήταν στην τοποθεσία Άλιγνος, 5 περίπου χιλιόμετρα δυτικά της Γαλάτας.
Στις 7/10/1957 ο Κώστας Ασσιώτης «εφόνευσε την μεσημβρίαν» τον ομαδάρχη του μέσα στο κρησφύγετο, ενώ αυτός κοιμόταν. Ο δολοφόνος «ισχυρίσθη ότι έπραξε αυτό, διότι εφοβείτο μήπως τον φονεύσει εκείνος» (Απομνημονεύματα Γεωργίου Γρίβα Διγενή) Αργότερα, τα μεσάνυκτα περίπου της ίδιας ημέρας, εδολοφόνησε και τον Χρύσανθο Μυλωνά, που μόλις είχε φτάσει στο κρησφύγετο με τον Χαράλαμπο Κουκουλλαρίδη, που ήταν οι τροφοδότες της ομάδας.
Ο Ανδρέας Γερούδης ήταν τελειόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, όταν στην εξέγερση των Τούρκων το 1964, πήγε μαζί με άλλους νέους στη Πάφο για να υπηρετήσει την πατρίδα. Πήρε μέρος στην μάχη του Κτήματος, που έγινε στις 9 Μαρτίου του 1964. Εκεί έπεσε μαχόμενος ηρωικώς.
Ο Ιάκωβος Γερούδης ήταν αδελφός του Ανδρέα Γερούδη.
Ενώ οδηγούσε το αυτοκίνητο του διοικητή του στην Κερύνεια, πυροβολήθηκε από τους Τούρκους, που είχαν εισβάλει τότε στο νησί και σκοτώθηκε. Αυτό συνέβηκε στις 22/7/1974.
Ο Παναγιώτης Αθανασίου, κατά το 1974 υπηρετούσε στην Εθνική Φρουρά. Ήταν πολυβολητής στα φυλάκια του Αγίου Παύλου κοντά στην ΕΛΔΥΚ. Στις 15 Αυγούστου ο Παναγιώτης βρισκόταν στο χαράκωμα με το πολυβόλο του. Λίγα μέτρα δεξιά και αριστερά του χαρακώματος υπήρχαν άλλα δύο επανδρωμένα χαρακώματα. Εκείνη την ημέρα γίνονταν σκληρές και πεισματώδεις μάχες με τους Τούρκους εισβολείς. Πολέμησαν ηρωικά. Οι δυνάμεις των Τούρκων ήταν πολλές και κατάφεραν να μπουν στο φυλάκιο του Παναγιώτη. Ήταν εξαγριωμένοι, γιατί είδαν πολλούς Τούρκους σκοτωμένους. Αμέσως πυροβόλησαν εν ψυχρώ τον Παναγιώτη και τους άλλους δύο συμπολεμιστές του. Τάφηκε στο Στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας. Αργότερα, τα οστά του ενταφιάστηκαν στο κοιμητήριο της κοινότητάς του της Γαλάτας.
Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο Σολέας το 1971, ο Γεώργιος Ζαχαρία κατατάχθηκε στην Εθνοφρουρά. Υπηρέτησε 13 μήνες. Ήταν ηλεκτρολόγος. Κλήθηκε από το Συγχαρί, Κερύνειας που υπηρετούσε, να μεταβεί ψηλά στον Πενταδάκτυλο, για να επισκευάσει το τηλέφωνο της μονάδας. Επειδή την συγκεκριμένη στιγμή δεν υπήρχε τζιπ για να τον μεταφέρει, ανέβηκε σε ένα βυτιοφόρο που εκείνη την ώρα κατευθυνόταν προς τα εκεί. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής ο νεοσκαμμένος δρόμος υποχώρησε και το βυτιοφόρο κατρακύλισε. Ο στρατιώτης Γεώργιος Ζαχαρία πληγώθηκε σοβαρά. Μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας όπου απεβίωσε στις 22 Αυγούστου 1972.
Η Γαλάτα θέλοντας να εκφράσει τον θαυμασμό, την αγάπη και την περηφάνεια προς τα ηρωικά της παιδιά, για μνήμη αιώνια και παραδειγματισμό στις μελλούμενες γενεές, έχει ανεγείρει προς τιμή τους, ένα απέριττο μνημείο.
Είναι μια στήλη κάπου 5 μέτρα ύψος, όπου πάνω της είναι στερεωμένο ένα μακρόστενο ορειχάλκινο σύμπλεγμα, που απεικονίζει το ξεσχισμένο χακί πουκάμισο του αντάρτη, που έπεσε υπέρ ελευθερίας της Κύπρου μας. Στη βάση του μνημείου, πάνω σε γρανιτένια πλάκα, είναι γραμμένα τα ονόματα των παλληκαριών της Γαλάτας ώς εξής
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ
ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ 55-59
ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΕΡΟΥΔΗΣ 1964
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑ
ΙΑΚΩΒΟΣ ΓΕΡΟΥΔΗΣ 1974
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Κάθε χρόνο τελείται κοινό εθνικό μνημόσυνο και σε τελετή μπροστά στη μνημείο γίνεται κατάθεση στεφάνων.
Το Ηρώο βρίσκεται στα δεξιά μας, εισερχόμενοι στο Ναό της Παναγίας της Οδηγήτριας, στη μέση του χωριού.
Την δαπάνη του όλου έργου, ανέλαβαν οι αδελφοί Ανδρέας και Ιάκωβος Φιλίππου.
Ο γλύπτης που φιλοτέχνησε το σύμπλεγμα του Ηρώου είναι ο Άνδρος Καζαμίας.
